VOSAK
Više o vosku pogledati klikom na Vosak
Pčelinji vosak (Cera alba) je proizvod pčela radilica iz roda Apis kojeg one sintetiziraju u žlijezdama smještenenim od četvrtog do sedmog trbušnog segmenta. Pčele ga koriste za formiranje satnih ćelija. U pčelarstvu se reciklira, pa je danas vrlo čest problem patvorenja dodavanjem parafina, loja, biljnog voska i sl. Prirodni pčelinji vosak je izuzetno tražen proizvod, a neprekidno mu je veća potražnja od ponude pa se često uvozi iz drugih država.Pčelinji vosak pčele stvaraju u svom tijelu, pomoću voskovih žlijezda. Biosintezu voska i aktivnost na gradnji saća unutar pčelinje zajednice određuju faktori kao što su: dotok nektara sa pčelinje ispaše (što je veći, više saća je potrebno za pohranu), broj polaganja jaja (što više jaja se položi, više ćelija saća je potrebno), prisutnost matice, temperatura (viša od 15 °C povećava aktivnost gradnje ćelija saća) i prisutnost polena kao izvora proteina povećava potrebu deponovanja perge (fermentirani polen u saću). Prema specifikacijama Europske unije, pčelinji vosak proizvode domaće pčele radilice Apis mellifera L. . U drugim dijelovima svijeta vosak također mogu proizvesti A. cerana i A. florae, kao i druge vrste pčela.Pčelinji vosak se sastoji uglavnom od estera masnih kiselina i različitih dugolančanih alkohola. Boja voska je bijela, a u praksi se kreće od žute do smeđe. Presjek može biti fino granuliran i nekristaliziran, a nakon rezanja nije ljepljiv. Miris je poput meda. Prirodni vosak pri zagrijavanju u vodi ispliva na površinu, dok se primjese talože na dno posude. Pri gnječenju pod prstima postaje elastičan, ali ne i klizav, ne razmazuje se i pri razvlačenju se ne kida. Pri žvakanju se ne lijepi za zube, a pri struganju stvara spiralne listiće (šuške, trake).Vosak nije probavljiv, pa se malo koristi u prehrani. Ima zanemarljivu toksičnost, a kao aditiv odobren je za upotrebu u hrani u Evropskoj uniji pod E brojem E901. Monoesteri u pčelinjem vosku se slabo hidroliziraju u crijevima ljudi, tako da imaju neznatnu nutritivnu vrijednost.Vosak je po svom hemijskom sastavu lipid karakterističnih fizikalno-hemijskih svojstava. Poznavanje hemije pčelinjeg voska je osnova da se unaprijedi kvalitet njegove primjene, kao i sprečavanje patvorenja.
Podijeli
